Κυριακή 20 Μαΐου 2012

Γιατί ξαναπαχαίνω μετά από δίαιτα;

Αν πολλοί άνθρωποι παιδεύονται να
κάνουν μια πετυχημένη δίαιτα και συχνά ξαναβάζουν τα κιλά που έχασαν με τόσο κόπο, αυτό οφείλεται στο ότι οι ορμόνες τους, ακόμα κι ένα χρόνο μετά τη δίαιτα, τους ωθούν επίμονα να φάνε περισσότερο, σύμφωνα με μία νέα αυστραλιανή επιστημονική έρευνα, στην οποία συμμετείχε και η ελληνικής καταγωγής ερευνήτρια Αδαμαντία Κρικέτου. 

Οι ερευνητές του πανεπιστημίου της Μελβούρνης, με επικεφαλής τον Τζόζεφ Προϊέτο, συμπέραναν ότι όσοι έχασαν κιλά με δίαιτα, έχουν συνεχώς να αντιπαλέψουν μια υπόγεια βιολογική ώθηση να φάνε κι άλλο. 

Εδώ και χρόνια, άλλες μελέτες για την παχυσαρκία έχουν δείξει ότι μόλις οι υπέρβαροι άνθρωποι χάνουν κιλά, ο μεταβολισμός τους επιβραδύνεται και μια σειρά από ορμονικές αλλαγές λαμβάνουν χώρα, με συνέπεια να αυξάνεται η όρεξή τους και έτσι να δυσκολεύονται να αντισταθούν στον πειρασμό του φαγητού.


Οι Αυστραλοί ερευνητές πήγαν ένα βήμα παραπέρα και διαπίστωσαν ότι αυτές οι αλλαγές διαρκούν σε βάθος χρόνου και μπορεί να κάνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα δύσκολη τη ζωή όσων κάποια στιγμή έχασαν βάρος. 

Οι ερευνητές υπέβαλαν υγιείς εθελοντές, που ήσαν παχύσαρκοι ή υπέρβαροι, σε αυστηρή δίαιτα, ώστε να χάσουν κατά μέσο όρο το 14% του βάρους τους.

Ένα χρόνο μετά, διαπιστώθηκε ότι ο μεταβολισμός και τα επίπεδα των ορμονών των ατόμων αυτών δεν είχαν επανέλθει στα αρχικά επίπεδά τους, πράγμα που εξηγούσε γιατί είχαν ξαναπάρει περίπου τα μισά κιλά από όσα είχαν χάσει. 

Αν και η μελέτη βασίστηκε σε μικρό δείγμα 50 ανθρώπων, επιβεβαιώνει τις υποψίες των επιστημόνων για ποιο λόγο είναι τόσο δύσκολο, όχι απλώς να χάσει κανείς κιλά, αλλά να μην τα ξαναπάρει σε λίγο καιρό, καθώς οι ορμόνες «δουλεύουν» ύπουλα εναντίον των αποτελεσμάτων της κάθε δίαιτας και ο άνθρωπος νιώθει πιο πεινασμένος από ό,τι όταν την άρχισε. 

Ειδικά μια ορμόνη, η λεπτίνη, έπεσε σημαντικά κατά τα δύο τρίτα μόλις οι εθελοντές έχασαν βάρος, όμως όταν η λεπτίνη μειώνεται αισθητά, αυξάνει ανάλογα και η όρεξη.

Ένα χρόνο μετά, το επίπεδο της λεπτίνης ήταν περίπου κατά το ένα τρίτο χαμηλότερο από ό,τι στην αρχή της έρευνας και της δίαιτας, με συνέπεια οι εθελοντές να νιώθουν αυξημένη όρεξη και έτσι να τρώνε παραπάνω, βάζοντας ξανά ένα μέρος από τα χαμένα κιλά.

Κάτι ανάλογο συνέβη και μια άλλη ορμόνη που ενεργοποιεί την όρεξη, τη γκρελίνη. 

Καθόλου παράξενο, λοιπόν, που σχεδόν εννιά στους δέκα ανθρώπους, οι οποίοι κάνουν δίαιτα, τελικά ξαναβάζουν κιλά, αφού ο οργανισμός τους αντιστέκεται στην απώλεια βάρους. Με άλλα λόγια, δεν θα έπρεπε κανείς να ενοχοποιεί πολύ αυστηρά τον εαυτό του, αν η δίαιτά του αποτύχει. 'Αλλοι επιστήμονες επεσήμαναν πάντως ότι μια παρόμοια έρευνα θα πρέπει να επαναληφθεί σε μεγαλύτερο αριθμό ατόμων.